อาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยาบางชนิดอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งได้ ซึ่งมักเกี่ยวข้องกับยาที่มีผลกระทบต่อการเปลี่ยนแปลงของเซลล์ในร่างกายหรือการกระตุ้นกระบวนการอักเสบเรื้อรังในระยะยาว ตัวอย่างมีดังนี้ 

  1. ยาฮอร์โมน (Hormonal Drugs) : ยาฮอร์โมนบางชนิดอาจเกี่ยวข้องกับความเสี่ยงมะเร็งที่เกี่ยวข้องกับระบบสืบพันธุ์
  • ฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรน
  • ใช้ในยาคุมกำเนิดหรือฮอร์โมนทดแทนในวัยทอง
  • เพิ่มความเสี่ยงมะเร็งเต้านมและมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก หากใช้ในระยะเวลานานโดยไม่ควบคุม
  1. ยากดภูมิคุ้มกัน (Immunosuppressants)
  • ใช้ในการรักษาผู้ป่วยปลูกถ่ายอวัยวะ หรือโรคแพ้ภูมิตัวเอง
  • ลดการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน ทำให้เสี่ยงต่อการติดเชื้อไวรัสหรือการเกิดมะเร็ง เช่น มะเร็งต่อมน้ำเหลือง
  1. ยาเคมีบำบัด (Chemotherapy)
  • แม้ว่าจะใช้รักษามะเร็ง แต่บางชนิดอาจเพิ่มความเสี่ยงมะเร็งชนิดที่สอง เช่น มะเร็งเม็ดเลือดขาว (Leukemia)
  • เกิดจากผลข้างเคียงต่อ DNA ของเซลล์ในร่างกาย
  1. ยารักษาโรคเรื้อรังบางชนิด
  • ยาต้านการอักเสบชนิดไม่ใช่สเตียรอยด์ (NSAIDs) : หากใช้ในปริมาณสูงหรือระยะยาว อาจทำให้เกิดการระคายเคืองกระเพาะอาหารจนกลายเป็นแผลเรื้อรัง ซึ่งเป็นปัจจัยเสี่ยงมะเร็งกระเพาะอาหารในบางกรณี
  • ยาไธโอพูรีน (Thiopurines) : ใช้รักษาโรคลำไส้อักเสบเรื้อรัง (IBD) อาจเพิ่มความเสี่ยงมะเร็งต่อมน้ำเหลือง
  1. ยาปฏิชีวนะบางชนิด
  • การใช้ยาปฏิชีวนะในปริมาณมากอาจทำลายสมดุลจุลินทรีย์ในลำไส้ ส่งผลต่อการอักเสบเรื้อรังหรือระบบภูมิคุ้มกัน ซึ่งเชื่อมโยงกับความเสี่ยงมะเร็งลำไส้
  1. ยาแก้ปวดชนิด Opioids
  • การใช้ระยะยาวอาจเกี่ยวข้องกับการลดภูมิคุ้มกันของร่างกาย ทำให้เสี่ยงต่อมะเร็งบางชนิด
  1. ยาที่ปนเปื้อนสารก่อมะเร็ง
  • ยาบางชนิด เช่น รานิทิดีน (Ranitidine) เคยถูกเรียกคืนเนื่องจากพบสารปนเปื้อน ไนโตรซามีน (Nitrosamine) ซึ่งเป็นสารก่อมะเร็ง

คำแนะนำเพื่อลดความเสี่ยง

  1. ปรึกษาแพทย์ : ใช้ยาตามคำสั่งแพทย์เท่านั้น และหลีกเลี่ยงการใช้ยาเกินขนาดหรือระยะเวลาที่กำหนด
  2. หลีกเลี่ยงการใช้ยาเกินความจำเป็น : โดยเฉพาะยาปฏิชีวนะและยาแก้ปวด
  3. ตรวจสุขภาพประจำปี : เพื่อตรวจหาความผิดปกติตั้งแต่เนิ่นๆ
  4. อ่านเอกสารกำกับยา : เพื่อทราบถึงอาการข้างเคียงและความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้น

หากสงสัยว่าการใช้ยาบางชนิดเกี่ยวข้องกับมะเร็ง ควรรีบปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรทันที