มะเร็งตับอ่อน (Pancreatic Cancer)
คือมะเร็งที่เกิดขึ้นในตับอ่อน ซึ่งเป็นอวัยวะที่มีบทบาทสำคัญในการย่อยอาหารและควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด
มะเร็งตับอ่อนสามารถแบ่งออกเป็น 2 ประเภทใหญ่ ๆ ได้แก่
1. มะเร็งที่เกิดจากเซลล์ของตับอ่อนต่อมไร้ท่อ (Endocrine Pancreas) ซึ่งเรียกว่า “มะเร็งเซลล์ไอส์เล็ท” หรือ “เนื้องอกตับอ่อนที่สร้างฮอร์โมน” (Pancreatic Neuroendocrine Tumors หรือ PNETs) มะเร็งชนิดนี้พบได้ยากและมักจะเติบโตช้าเมื่อเทียบกับมะเร็งตับอ่อนชนิดเอ็กโซคริน มะเร็งเซลล์ไอส์เล็ทมักสร้างฮอร์โมนเข้าสู่กระแสเลือดและสามารถแบ่งตามชนิดของฮอร์โมนที่ผลิต (เช่น อินซูลิน กลูคากอน กาสตริน เป็นต้น)
2. มะเร็งที่เกิดจากเซลล์ของตับอ่อนที่สร้างเอนไซม์ย่อยอาหาร (Exocrine Pancreas) ซึ่งเรียกว่า “อะดีโนคาร์ซิโนมาของตับอ่อน” (Pancreatic Adenocarcinoma) มะเร็งชนิดนี้เกิดจากเซลล์ที่อยู่ในท่อส่งเอนไซม์ไปยังลำไส้เล็ก ซึ่งเป็นมะเร็งตับอ่อนที่พบบ่อยที่สุด
นอกจากนี้ มะเร็งตับอ่อนยังสามารถแบ่งย่อยได้ตามการศึกษายีนส์ในเนื้องอกชนิดอะดีโนคาร์ซิโนมา โดยสามารถแบ่งออกเป็นสี่ชนิดย่อยตามลักษณะของยีน ได้แก่:
- ชนิด Squamous: เนื้องอกชนิดนี้มีการกลายพันธุ์ของยีน TP53 และ KDMA
- ชนิด Pancreatic Progenitor: เนื้องอกชนิดนี้แสดงยีนส์ที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาของตับอ่อน เช่น FOXA2/3, PDX1 และ MNX1
- ชนิด Aberrantly Differentiated Endocrine Exocrine (ADEX): เนื้องอกชนิดนี้แสดงยีนส์ที่เกี่ยวข้องกับทั้งเอ็กโซครินและเอนโดคริน
- ชนิด Immunogenic: เนื้องอกชนิดนี้เกี่ยวข้องกับการกดภูมิคุ้มกันของร่างกาย
การแบ่งประเภทของมะเร็งตับอ่อนเหล่านี้อาจช่วยให้การรักษาในอนาคตมีประสิทธิภาพมากขึ้นโดยการใช้วิธีการรักษาที่เหมาะสมกับชนิดย่อยของมะเร็งแต่ละชนิด
ควรทราบว่า มะเร็งตับอ่อนนั้นไม่ควรสับสนกับคำว่า “ตับอ่อนอักเสบ” ซึ่งตับอ่อนอักเสบเป็นภาวะการอักเสบของตับอ่อนที่ส่วนใหญ่เกิดจากการดื่มแอลกอฮอล์หรือการเกิดนิ่วในถุงน้ำดี แต่ภาวะตับอ่อนอักเสบเรื้อรังนั้นอาจเชื่อมโยงกับการเกิดมะเร็งตับอ่อนได้
