ภาวะหัวใจล้มเหลวในผู้ป่วยมะเร็ง

ภาวะหัวใจล้มเหลวในผู้ป่วยมะเร็ง อาจมีอาการคล้ายคลึงกันกับภาวะหัวใจล้มเหลวของคนปกติทั่วไป แต่ถ้าหากเปรียบเทียบกันจริงๆ จะสังเกตุเห็นถึงความแตกต่างได้ โดยเฉพาะผลกระทบที่เกิดจาก โรคมะเร็งเอง หรือผลข้างเคียงจากการรักษาด้วย ยาเคมีบำบัด, การฉายรังสี และภาวะแทรกซ้อนจากโรค

ความแตกต่างของภาวะหัวใจล้มเหลวในผู้ป่วยมะเร็งกับคนทั่วไป

1. สัญญาณภาวะหัวใจล้มเหลวที่พบในผู้ป่วยมะเร็ง
✅ หายใจลำบากและเหนื่อยง่ายขึ้นอย่างรวดเร็ว
• ผู้ป่วยมะเร็งที่ได้รับ เคมีบำบัด (เช่น Doxorubicin, Trastuzumab) หรือการฉายรังสีบริเวณทรวงอก อาจทำให้กล้ามเนื้อหัวใจอ่อนแอเร็วกว่าคนทั่วไป
• หัวใจอาจสูบฉีดเลือดได้ลดลง ส่งผลให้หายใจติดขัดแม้ไม่ได้ออกแรงมาก
✅ อาการบวมที่รุนแรงและเกิดเร็วกว่าในคนทั่วไป
• การคั่งของของเหลวใน ขา เท้า ช่องท้อง (Ascites) หรือปอด (Pleural effusion) อาจเกิดเร็วขึ้นกว่าคนทั่วไป
• มะเร็งบางชนิด เช่น มะเร็งตับ หรือมะเร็งรังไข่ อาจทำให้เกิด น้ำในช่องท้อง (Ascites) ซึ่งทำให้แยกจากภาวะหัวใจล้มเหลวได้ยาก
✅ ใจสั่น หัวใจเต้นผิดจังหวะ
• ผู้ป่วยที่ได้รับยาเคมีบำบัด หรือมีภาวะโลหิตจางจากมะเร็ง อาจมีอาการหัวใจเต้นผิดจังหวะง่ายขึ้น
• หากมี ภาวะโพแทสเซียมหรือแมกนีเซียมต่ำจากยาเคมีบำบัด ก็อาจเพิ่มความเสี่ยงที่หัวใจจะเต้นผิดจังหวะ
✅ น้ำหนักขึ้นเร็วผิดปกติ
• หากน้ำหนักเพิ่มขึ้น 2-3 กิโลกรัมภายในไม่กี่วัน โดยไม่มีการเปลี่ยนแปลงเรื่องอาหาร อาจเป็นสัญญาณของหัวใจล้มเหลว ที่เกิดจากการคลั่งของของเหลว
✅ ความดันโลหิตต่ำ
• ผู้ป่วยมะเร็งที่ได้รับยาบางชนิด เช่น ยาลดความดัน, ยาคีโมที่มีผลต่อหัวใจ, หรือยาแก้ปวดมอร์ฟีน อาจมีความดันโลหิตต่ำร่วมกับอาการเวียนหัว หรือเป็นลมบ่อย
✅ ไอเรื้อรัง หรือมีเสมหะเป็นฟองสีชมพู
• หากมี น้ำคั่งในปอด อาจทำให้ไอเรื้อรัง หายใจมีเสียงวี้ด หรือไอมีเสมหะสีชมพู
✅ อาการล้าและอ่อนเพลียอย่างรุนแรง
• ในผู้ป่วยมะเร็ง อาการอ่อนเพลียอาจเกิดจากทั้ง โรคมะเร็ง, การรักษา, หรือภาวะหัวใจล้มเหลว ทำให้แยกจากกันได้ยาก
✅ เวียนศีรษะ มึนงง สับสน หรือสมองล้า
• ภาวะหัวใจล้มเหลวทำให้เลือดไปเลี้ยงสมองลดลง ซึ่งอาจทำให้เกิดภาวะสมองล้า (Chemo Brain) ได้มากขึ้นในผู้ป่วยมะเร็ง

2. สาเหตุที่ทำให้ผู้ป่วยมะเร็งเสี่ยงภาวะหัวใจล้มเหลวมากขึ้น
• ยาเคมีบำบัดบางชนิดเป็นพิษต่อหัวใจ เช่น Doxorubicin, Trastuzumab, 5-FU, Cisplatin
• การฉายรังสีบริเวณทรวงอก อาจทำให้เกิด หลอดเลือดหัวใจตีบ หรือกล้ามเนื้อหัวใจเสื่อม
• มะเร็งบางชนิด (เช่น มะเร็งปอด มะเร็งเม็ดเลือด) อาจส่งผลกระทบต่อระบบไหลเวียนเลือดและหัวใจ
• ภาวะโลหิตจางจากมะเร็ง ทำให้หัวใจต้องทำงานหนักขึ้น

3. สัญญาณอันตรายที่ต้องรีบพบแพทย์ทันที
⚠️ หายใจลำบากมากขึ้นเรื่อย ๆ แม้ไม่ได้ออกแรง
⚠️ ขาหรือช่องท้องบวมมากผิดปกติ
⚠️ หัวใจเต้นผิดจังหวะ หรือรู้สึกใจสั่นรุนแรง
⚠️ เวียนหัวรุนแรง หรือหมดสติ
⚠️ แน่นหน้าอก เจ็บหน้าอกเฉียบพลัน

4. การดูแลป้องกันภาวะหัวใจล้มเหลวในผู้ป่วยมะเร็ง
✅ ติดตามสุขภาพหัวใจระหว่างการรักษามะเร็ง โดยตรวจ Echocardiogram (ECHO), EKG เป็นระยะ
✅ หลีกเลี่ยงอาหารที่มีโซเดียมสูง เช่น อาหารแปรรูป บะหมี่กึ่งสำเร็จรูป อาหารหมักดอง
✅ ดื่มน้ำแต่พอดี หากเริ่มมีอาการบวม ควรปรึกษาแพทย์เรื่องปริมาณน้ำที่ควรดื่ม
✅ ออกกำลังกายเบา ๆ ตามความเหมาะสม เพื่อช่วยให้หัวใจแข็งแรง
✅ ควบคุมน้ำหนัก และสังเกตน้ำหนักตัวเป็นประจำ

สรุป
✅ ภาวะหัวใจล้มเหลวในผู้ป่วยมะเร็งมีอาการคล้ายคนทั่วไป แต่เกิดขึ้นง่ายและรุนแรงกว่า เนื่องจากผลข้างเคียงจาก ยาเคมีบำบัด, การฉายรังสี และภาวะโลหิตจาง
✅ อาการสำคัญที่ต้องระวัง: หายใจลำบาก, ขาบวม, ใจสั่น, อ่อนเพลียผิดปกติ, และแน่นหน้าอก
✅ หากมีอาการรุนแรง เช่น หายใจไม่ออกเฉียบพลันหรือหัวใจเต้นผิดจังหวะ ควรรีบพบแพทย์ทันที!

“หากคุณหรือคนใกล้ตัวกำลังเข้ารับการรักษามะเร็งอยู่ ควรแจ้งแพทย์เกี่ยวกับอาการของหัวใจอย่างสม่ำเสมอ เพื่อเฝ้าระวังและป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นได้”