พันธุกรรม : พื้นฐานและทางรักษา ของ โรคมะเร็ง

ปัจจุบันเราทราบว่า โรคมะเร็ง คือ ความผิดปกติของเซลล์ในร่างกายที่เกิดการกลายพันธุ์ แบ่งตัวจนเกิน ของร่างกาย และ กระจายลุกลาม ไปจนทำลายการทำงานของอวัยวะ และ ทำให้เสียชีวิตในที่สุด

การรักษามะเร็ง ย่อมเริ่มต้นที่การวินิจฉัยด้วยการ เจาะหรือตัด ชิ้นส่วนออกจากอวัยวะที่สงสัยมะเร็ง ตรวจด้วยกล้องจุลทรรศน์โดยพยาธิแพทย์

แล้วอะไรคือ มะเร็ง? มะเร็งคือเซลล์ที่แบ่งตัวอย่างผิดปกติ หลุดจากการควบคุมของร่างกายกระจายไปอวัยวะต่างๆ

จากกล้องจะเห็นเซลล์มะเร็ง (ขวาสุด) มีลักษณะของความไม่เป็นระเบียบ แบ่งตัวอย่างหนาแน่นและย้อมติดเป็นสีน้ำเงินที่กลางเซลล์ (นิวเคลียส) ซึ่งมีหน่วยพันธุกรรมหรือยีนซึ่งควบคุมลักษณะของเซลล์และการถ่ายทอดต่อไปยังเซลล์รุ่นต่อๆไป

ยีนหรือหน่วยพันธุกรรม สำคัญกับ โรคมะเร็ง อย่างไร?

หน่วยพื้นฐานของเนื้อเยื่อและอวัยวะของสิ่งมีชีวิตต่างๆ คือ เซลล์ซึ่งหน่วยย่อยเหล่านี้ มีชีวิต มีอายุขัยและต้องมีการแบ่งตัวทดแทน โดยคงรูปแบบเดิม(ไม่กลายพันธุ์) และมีระบบภูมิต้านทาน คอยจัดการเซลล์ที่ผิดปกติไม่ให้สร้างปัญหา

หน่วยพันธุกรรม โดยพื้นฐานคือ สารเคมี (DNA) 4 ชนิด คือ A,T,C,G เป็นแถวต่อกันเป็นสาย มีสองเส้นเรียก โครโมโซม ซึ่งเราได้มาจากพ่อและแม่ อย่างละครึ่งหนึ่ง มาเข้ารหัสกัน (A-T,C-G) เป็นคู่ลำดับเบส โครโมโซมที่ประกอบด้วยลำดับเบสนี้จะขดตัวรวมกันเป็นเกลียวคู่อยู่ที่กลางเซลล์หรือนิวเคลียส เมื่อต้องมีการแบ่งเซลล์ใหม่ การควบคุมลักษณะการแสดงออก จะมีการคลายเกลียวออก และเกิดการจำลองตัว ของโครโมโซมแต่ละเส้น โดยแปรผลผ่านสารเคมี RNA ทำให้เซลล์ใหม่มีโครโมโซมเหมือนเดิม และหน่วยพันธุกรรมนี้จะควบคุมการถ่ายทอดออกมาลักษณะของโปรตีนต่างๆของร่างกายกลาย เป็นเซลล์และอวัยวะต่างๆ ดังนั้นความผิดพลาดในการถ่ายทอดลักษณะเหล่านี้ หลุดออกจากระบบการตรวจสอบของภูมิต้านทานก็จะทำให้เซลล์ของอวัยวะต่างๆผิดปกติรวมทั้งกลายเป็นมะเร็ง

สรุป พันธุกรรมหรือยีน : เป็นตัวควบคุมที่สำคัญ ต่อการแสดงออกของเซลล์ อวัยวะ และการทำงานของร่างกาย รวมทั้งมะเร็ง การได้รับสารเคมี รังสี ความบกพร่องในการควบคุมการถ่ายทอด เท่ากับเกิดเซลล์ผิดปกติ หรือ มะเร็งนั่นเอง!

ถ้าเรามียีนมะเร็ง จะต้องเป็นมะเร็งเสมอไป?

ยีนที่เกี่ยวกับมะเร็งมีสองรูปแบบคือ ส่งเสริม และต่อต้านการเกิดมะเร็ง กรณีที่มียีนมะเร็งที่ทำงานมากกว่าปกติ แต่ยีนต้านมะเร็ง กลัยไม่ทำงาน = เราก็จะเป็นมะเร็งได้ และโอกาสมากกว่าประชากรทั่วไป ที่อายุเท่ากัน สุขภาพใกล้เคียง หรือรับสารก่อมะเร็งมาพอๆกัน แต่ไม่ต้องกังวลมากเกินไปเพราะเรายังมีพระเอกที่ช่วยดูแลร่างกาย … นั้นคือ ระบบภูมิต้านทาน!

มะเร็ง-ภูมิต้านทาน?

สรุปว่า ธรรมชาติในร่างกายมีสมดุลระหว่างมะเร็งและภูมิต้านทาน ถ้าอัตราการสร้างเซลล์มะเร็ง มีน้อยกว่าอัตราการทำลายของภูมิต้านทาน = ก็จะไม่มีก้อนมะเร็งก่อตัว ในทางกลับกัน “มะเร็ง” ก็คือ กลไกที่การสร้างเซลล์มะเร็งมากกว่าการทำลายของภูมิต้าน

ความรู้ใหม่เหล่านี้นำมาซึ่งการรักษามะเร็งในยุคใหม่ที่ได้ผลในการรักษาที่ดีกว่าเดิมและมีผลข้างเคียงที่น้อยลง เช่น การรักษามาตรฐานในปัจจุบัน และแนวทางการพัฒนา ดังตารางด้านล่าง

การรักษาแบบเดิม	การรักษาแบบใหม่ รพ.จุฬารัตน์
ผ่าตัดเข้าไปทำลายมะเร็ง	ส่องกล้องขนาดเล็ก
ใช้มีดตัด มีเลือดออก	ใช้ความร้อนจากไฟฟ้า
ใช้กัมมันตภาพรังสี	ใช้คลื่นเสียงสร้างความร้อน
ฉายรังสีแบบกว้าง	ฉายรังสีสามมิติ
ใช้ยาเคมีฉีด	ใช้ยาเคมีกิน ผลข้างเคียงต่ำ
ให้ยาเคมีอ่อนเพลีย	ให้ยาป้องกันผลข้างเคียง
ผู้ป่วยมะเร็งเบื่ออาหาร	ให้สารอาหารทางเส้นเลือด
เคมีทำลายเม็ดเลือด	ให้ยาป้องกันเม็ดเลือดต่ำ
ให้ยาเคมีอย่างเดียว	มียามุ่งเป้าและภูมิคุ้มกันบำบัด
รักษาตามสูตรเดิม	รักษาตรงตามพันธุกรรมมะเร็ง

นอกจากการรักษามาตรฐานคือ ผ่าตัด ฉายแสง ยาเคมี ซึ่งไม่ตอบโจทย์ ความต้องการและผลเสียต่อคุณภาพชีวิต ทางศูนย์มะเร็ง โรงพยาบาลจุฬารัตน์ 9 แอร์พอร์ต ได้นำความรู้ด้านชีววิทยามะเร็งมาพัฒนาการรักษา เกิดเป็นวิธีการตรวจวางแผนรักษามะเร็งเฉพาะบุคคลในระดับพันธุกรรม และใช้วิธีที่ตรงเป้าหมายเฉพาะเซลล์มะเร็ง และผลข้างเคียงน้อย นอกจากการเน้นทำลายเซลล์มะเร็งแล้ว ยังมีวิธีการที่เน้นการส่งเสริมภูมิต้านทานที่ไม่ทำลายเซลล์ร่างกายอีกด้วย ดังจะได้อธิบายเพิ่มเติมต่อไป