ปัญหาหลักๆ สำหรับผู้ป่วยมะเร็งหลายคนที่ต้องทำการเจาะเลือดและให้ยาอยู่เป็นประจำ คือ “การหาเส้นเลือด” ซึ่งถือเป็นเรื่องยาก โดยเฉพาะถ้าหากเส้นเลือดมีขนาดเล็ก เส้นลึก หรือเส้นเคยถูกใช้บ่อยจนอักเสบหรือแข็งตัวแล้ว ดังนั้นเพื่อช่วยให้พยาบาลหาเส้นได้ง่ายขึ้นและลดความเจ็บปวดของผู้ป่วยเอง มีคำแนะนำดังนี้
7 วิธีง่ายๆ ที่ผู้ป่วยมะเร็งสามารถทำได้เพื่อช่วยให้พยาบาลหาเส้นง่ายขึ้น
✅ 1. ดื่มน้ำมากขึ้นล่วงหน้า 1–2 วัน
การดื่มน้ำให้เพียงพอ (ประมาณ 6–8 แก้ว/วัน) จะช่วยให้หลอดเลือดขยายตัว ทำให้มองเห็นและเจาะได้ง่ายขึ้น
✅ 2. ทำให้ร่างกายอบอุ่นก่อนเจาะ
อุณหภูมิที่สูงขึ้นจะทำให้หลอดเลือดผิวขยาย เช่น
• ใช้ผ้าชุบน้ำอุ่นประคบบริเวณแขน 5–10 นาที
• นวดแขนเบา ๆ
• แช่มือในน้ำอุ่น
✅ 3. หย่อนแขนลงต่ำกว่าระดับหัวใจสักครู่ก่อนเจาะ
จะทำให้เลือดคั่งที่แขนมากขึ้น หลอดเลือดจะพองออกและเห็นง่าย
✅ 4. บอกให้พยาบาลทราบว่าเคยใช้เส้นไหนได้ดี
หากผู้ป่วยจำได้ว่าแขนข้างไหนหรือจุดไหนเจาะง่าย ให้แจ้งพยาบาล เพราะบางคนมี “เส้นประจำ” ที่มักใช้ได้ผล
✅ 5. ขยับนิ้วมือหรือกำ – แบมือเบาๆ ขณะรอเจาะ
ช่วยกระตุ้นการไหลเวียนของเลือด ทำให้เส้นเด่นขึ้น
✅ 6. เลี่ยงแขนที่มีปัญหา เช่น แขนข้างที่ฉายรังสี ผ่าตัดเต้านม หรือแขนบวม
ควรให้ข้อมูลแพทย์หรือพยาบาล เพื่อไม่ให้เกิดภาวะแทรกซ้อน
✅ 7. ในผู้ป่วยที่หาเส้นยากบ่อยครั้ง อาจต้องใช้ “port” หรือ “PICC line”
ซึ่งเป็นอุปกรณ์ช่วยให้สามารถให้ยา เจาะเลือด หรือให้น้ำเกลือได้โดยไม่ต้องเจาะซ้ำๆ
คำแนะนำเพิ่มเติม :
“พูดคุยกับทีมรักษาอย่างเปิดเผย หากเจ็บหรือกังวลเรื่องการเจาะเลือดบ่อย ๆ เพราะทางทีมสามารถวางแผนล่วงหน้า เช่น เลือกใช้เข็มชนิดพิเศษ หรือเตรียมการรักษาแบบเหมาะสมกับเส้นเลือดของผู้ป่วยได้”